Dit project ontwerpt een decentraal waterzuiveringssysteem, dat weinig water vereist, schadelijke stoffen verwijdert en nuttige stoffen terugwint voor hergebruik als mest. Dit systeem wordt in gebruik genomen in Ecodorp Boekel, om te onderzoeken hoe het wordt toegepast in de alledaagse praktijk. Bij de evaluatie wordt zowel op de technische als op de sociaal-ethische aspecten gelet.

Afvalwater in riolen afvoeren en water in zuiveringsinstallaties reinigen, voorkomt besmettelijke ziekten. Het voorkomt echter niet dat er kostbare grondstoffen (zoals stikstof en fosfor) en afbraakstoffen van medicijnen (die we slikken of in toiletten dumpen) richting zee spoelen. Ook verdwijnt er veel kostbaar drinkwater door toiletten. Door de evaluatie van een decentraal waterzuiveringssysteem zal dit project bijdragen aan een oplossing voor deze problemen.

Ecodorp Boekel

Dit waterzuiveringssysteem bouwt voort op een al bestaand technisch ontwerp, ontwikkeld binnen het project ‘Poep = Goud’ (genomineerd in de top-10 van de Nationale Iconen 2016). Dit prototype passen de onderzoekers aan en nemen zij in gebruik in ecodorp Boekel. Met observaties en interviews gaan zij na hoe diverse betrokkenen met dat systeem werken. Wat gaat er goed, wat is er mis in het ontwerp en zijn er ongewenste of slechte uitwerkingen? Enkele voorbeelden: Het systeem is waterbesparend (goed), maar zou al te bewerkelijk kunnen blijken (slecht). De micro-algen die voor de zuivering worden ingezet overleven (goed) als het warm is, maar verwarming is al vlug duur (slecht). Voor de hygiëne van een toilet zijn agressieve schoonmaakmiddelen wellicht goed, maar de micro-algen in ons systeem gaan er dood van – en dat is uiteraard slecht.

Ook kijken de onderzoekers hoe de techniek verantwoordelijkheden verschuift. Bijvoorbeeld van een individu (die water kan besparen door niet te vaak door te trekken) naar techniek (het systeem gebruikt maar 1 liter, in plaats van de huidige 4 tot 10 liter); of, andersom, van techniek (het huidige riool kan vervuilers als natte wc-doekjes verwerken) naar het individu (dat beter die doekjes niet kan gebruiken, omdat het de pijpen blokkeert).

Praktisch relevant

In de analyses letten de onderzoekers op normen van heel diverse aard: technische, medische, maatschappelijke, ethische, esthetische. Die kunnen immers allemaal een rol spelen bij het slagen danwel falen van de techniek die zij bouwen en in gebruik nemen. Zo zorgen zij dat hun innovatie ook daadwerkelijk praktisch bruikbaar wordt in alledaagse situaties. De ambitie is dat deze methode ook kan helpen bij de ontwikkeling van andere maatschappelijk verantwoorde innovaties.